Het hefboomeffect
Je gaat een lange reis maken met de auto. Je wilt graag weten hoeveel dit gaat kosten. Je berekent met je navigatiesysteem de geschatte reistijd en het aantal kilometers en kijkt hoeveel de benzine kost. Zo bereken je hoeveel je deze reis gaat kosten. Als je de eerste keer tankt, blijkt het aantal kilometers dat je hebt gereden nog aardig overeen te komen met het aantal dat je verwachtte. Ook de geschatte aankomsttijd klopt nog.
De reis valt tegen
In het tweede deel van je reis gaat het minder soepel. Je komt een wegversperring tegen waardoor je moet omrijden. Je besluit sneller te gaan rijden om de extra reistijd zo weer in te halen. Als je weer gaat tanken blijken de kosten een stuk hoger dan verwacht. Niet alleen door het aantal kilometers dat gestegen is, maar ook nog door de hogere snelheid die een hoger benzineverbruik tot gevolg heeft. Dit wordt hefboomwerking genoemd.
Kortere route
Andersom werkt het natuurlijk ook. Als blijkt dat je een stuk kunt afsnijden kun je ook langzamer gaan rijden en toch nog op tijd komen. Dan zijn de kosten lager dan verwacht. Je bent nu halverwege. Je kunt berekenen of je op dit moment meer of minder kwijt bent dan verwacht, maar voor de toekomst is dat moeilijk te voorspellen. Natuurlijk kun je kijken of er nog omleidingen op je route te verwachten zijn en of jouw navigatiesysteem nog wel de juiste versie heeft, maar wat de reis je precies gekost heeft weet je pas als je het navigatiesysteem "Bestemming bereikt" hoort zeggen.